در این مقاله، در مورد تاثیر رفتارهای کنترلگر یا تحمیلی و نقطه مقابل آن، دادن حق انتخاب به دیگران صحبت خواهیم کرد. برای شروع به این سوال جواب میدهیم....
رفتارهای کنترلگر یا تحمیلی چیست؟
روانشناسی سنتی، بر پایه کنترل بیرونی( کنترل رفتار دیگران) پایهریزی شده است. طبق اصل کنترل بیرونی، شما میتوانید دیگران را تغییر دهید. شما حق دارید دیگران را تغییر بدهید و یا شما باید دیگران را تغییر بدهید....
اصل کنترل بیرونی روانشناسی معتقد است :انسانها با تنبیه، تشویق و تهدید قادر به کنترل رفتار دیگران هستند. به طور مثال در روابط زناشویی همسران با قهر، دعوا، کنایه، بیمحلی و کتککاری سعی در کنترل یکدیگر دارند. یا والدین با تشویق و تنبیه تلاش در جهت تربیت کودک دارند.
متاسفانه روش کنترل بیرونی، یعنی دیگران طوری رفتار کنند که من میخواهم، سالیان سال است که توسط انسانها مورد استفاده قرار میگیرد و روش حاکم در ارتباطات بین فردی است.
اما چرا متاسفانه؟ روش کنترل بیرونی برای پیشبرد اهداف خود احتیاج به اجبار و تحمیل دارد. یعنی حق انتخاب را از فرد سلب میکند. گرفتن حق انتخاب از دیگران یعنی توهین به ارزشمندی وجود انسان.
از طرف دیگر در بیشتر مواقع، برای کنترل بیرونی مجبور به استفاده از خشونت و پرخاشگری میشویم وبدین صورت حرف خود را به کرسی مینشانیم. این نوع روابط مخصوصا بین همسران، والد و کودک و یا کارفرما و کارگر به مرور تاثیر مخربی به جا میگذارد.همیشه این نکته را به یاد داشتهباشید، تلاش در جهت کنترل دیگران باعث ایجاد یک تنش دائم بین کنترلکننده و کنترلشونده میشود در نتیجه هم کنترلکننده هم کنترلشونده آسیب میبینند.
اما برای حل این مشکل ارتباطی جه باید کرد؟ پاسخ این سوال در تئوری انتخاب ویلیام گلاسر است.
تئوری انتخاب چیست؟
تئوری انتخاب یعنی ما در همه امور انتخابکننده هستیم. به عبارت دیگر،همه رفتارهای ما انتخاب مستقیم یا غیرمستقیم ماست. حتی رفتار افسرده یا پرخاشگری هم نتیجه انتخاب ماست.
شالوده اصلی تئوری انتخاب، بر این اصل استوار است که: انسان فقط روی رفتار خود کنترل دارد، و تحت سلطه درآوردن دیگران، برای کنترل رفتار آنها تاثیر مفید و بلندمدت در پی نخواهد داشت.
طبق اصل تئوری انتخاب هر گاه انسانها درروابط خود با دیگران، دست از کنترلگری آنها بردارند،نسبت به آنها احساس مالکیت نداشته باشند، در روابطشان حمایتگر، مذاکرهکننده، شنوا، اطلاعاتدهنده و گشادهرو باشند، تاثیر شگفتانگیزی در سطوح ارتباطی فردی، خانوادگی و اجتماعی حاصل میشود.
کنترل دیگران از محالات هستش :/